Heb ik mijn alcoholgebruik eigenlijk onder controle?

Iedereen kent wel iemand die te ver ging met alcohol

We kennen allemaal de verhalen waarbij het niet goed afliep door alcohol. Een kennis die een ongeluk kreeg na een avondje te veel drinken. Een collega die was overleden door een val van de trap. En pas later werd duidelijk dat ze dronken was geweest. Een vriendin die Korsakov kreeg. Allemaal: oorzaak alcohol.

En jij? Jij hoorde de verhalen aan en voelde natuurlijk verdriet en afschuw. Misschien zelfs wel boosheid of onmacht en wellicht wel tegelijk ook een gevoel van opluchting. Want jij troost jezelf met de gedachte dat je het onder controle hebt. Je hebt ook goede argumenten daarvoor, want jij drinkt niet ’s ochtends. Je haalt gewoon je kinderen van school en je functioneert prima. Je hebt een druk leven en je bent zeker geen verslaafde. Toch?

Precies die gedachte – “Ik heb het onder controle.” – is voor zóveel mensen het begin van een glijdende schaal. Misschien niet ineens en niet met één dramatisch moment, maar beetje bij beetje.
Dagelijks een glas wijn bij het koken. Elke dag een borrel na het werk. Een tijdens het eten en later op de avond ook weer wat glazen. Tot je op een dag terugkijkt en beseft dat je al lang onderweg bent.

Waarom de gedachte “zo’n vaart zal het niet lopen” zo verraderlijk is

Je denkt misschien: “Ach, ik drink niet meer dan anderen. Iedereen heeft toch iets nodig om te ontspannen?”
Of zelfs: “Ik verdien het om mezelf af en toe te verwennen – ik heb het al zo vreselijk zwaar.“

En zolang je geen dronken filmpjes van jezelf terugziet, of je kinderen nog netjes op tijd ophaalt van sport en school, of geen rare mails stuurt naar je baas, lijkt er geen reden tot zorg.

Maar het glibberige aan alcohol is dit: het laat zich nooit meteen als probleem zien, maar het sluipt er langzaam in. Het nestelt zich ongemerkt in je gewoontes, in je dagelijks leven, in de verhalen en smoesjes die je jezelf vertelt.
En het overtuigt je dat jij de uitzondering bent.

Dat jij absoluut weet wanneer je moet stoppen, want jij bent sterk genoeg. Jij hebt je koppie erbij en morgenochtend ben je gewoon weer keurig op tijd op je werk. Niets aan de hand. Jij bent zéker niet die vriendin van wie iedereen later zegt: ”Tja, ze had het eigenlijk al jaren niet onder controle.”

Maar hoe zeker ben je daar eigenlijk van? Denk je weleens: “Heb ik mijn alcoholgebruik eigenlijk onder controle?”

Ik drink voor de gezelligheid

Misschien ben je ooit gaan drinken om te ontspannen of om even je verdriet, je spanning of je eenzaamheid niet te voelen. We hebben allemaal wel eens iets dat we liever even wegstoppen en alcohol lijkt dat gevoel tijdelijk te dempen. Ja, misschien een paar uur, maar de waarheid is: het komt later harder terug.

Misschien begon het drinken als iets leuks, voor de gezelligheid, maar nu voelt het meer als iets waar je niet meer buiten kunt. Een dagje niet drinken maakt je chagrijnig. Je merkt dat je overdag al uitkijkt naar je borrelmoment en dat je geïrriteerd raakt als het even niet kan.

Als je je zorgen begint te maken over jezelf, dan stel je jezelf wellicht gerust met zinnen als:
“Het valt toch wel mee.”
“Ik drink alleen in het weekend.”
“Ik verdien dit glaasje gewoon.”
“Ik drink nooit meer dan drie glazen per avond.”

Maar stel jezelf eens heel eerlijk de vraag: Kun je ook níet drinken, zonder dat het moeite kost? Kun je ontspannen zonder alcohol? Iets vieren zonder dat er meteen een fles open moet?

En wat als je ’s avonds geen drank in huis hebt? Denk je dan: ach, jammer dan — of ga je alsnog de kou en de regen in om toch iets te halen? 

Is het misschien tijd om te erkennen dat alcohol meer is geworden dan een gezellig extraatje?

Heb ik mijn alcoholgebruik eigenlijk onder controle?

Wat heeft alcohol je eigenlijk al gekost? Misschien ben je nooit echt gestopt om die vraag te stellen.
Want zolang je gewoon meedraait, lijkt het niet nodig. Maar stel ’m eens eerlijk:
Wat heeft alcohol je al gekost? Misschien veel meer dan je lief is!

Misschien slaap je slechter dan je zou willen. Ben je vaker moe, of somber zonder duidelijke aanleiding. Misschien zit je minder lekker in je lijf dan vroeger.
Zijn je darmen van streek en is je  huid slapper, doffer en zie je plots rimpels en plooien verschijnen. Je hoofd is minder helder, je denkt trager en soms vind je de juiste woorden niet altijd meer. En soms laat je geheugen je zomaar in de steek.

Misschien heb je wel eens iets gezegd of gedaan onder invloed van drank waar je nog steeds spijt van hebt.
Een WhatsAppje verstuurd dat je eigenlijk absoluut niet had moeten versturen.
Een conflict dat je aanwakkerde, terwijl je het nuchter nooit zo had aangepakt.
Een ochtend verslapen en een afspraak afgezegd. Een hele zondag weggegooid omdat je “niet lekker was”.

Ben je inmiddels door je drankgebruik een beetje van jezelf kwijtgeraakt. Is je frisheid, je scherpte, je vrolijkheid en je zelfvertrouwen minder? Ben je eigenlijk wel eerlijk naar jezelf en tegen anderen? En dat is misschien wel de hoogste prijs van allemaal.
Want wie hou je nu eigenlijk voor de gek? Want het loopt wél zo’n vaart, als je jezelf niet meer in de hand hebt.

Bij mij loopt het niet zo’n vaart.

We denken vaak: “Bij mij is het niet zo erg.“
We horen verhalen van mensen bij wie het helemaal misging, zoals bij Monique, die stikte in haar eigen bloed en bij een oude vriend die is overleden aan slokdarmkanker.
En toch zeggen we tegen onszelf: “Ik ben anders. Bij mij loopt het niet zo’n vaart.

Maar al die kleine signalen, dat slechte slapen, steeds vaker willen drinken, spijt achteraf, irritatie als het niet mag, dat zijn geen toevalligheden. Dat zijn voortekenen die je serieus moet nemen. Ze vormen samen het begin van een weg die je misschien liever niet in wilt slaan.

En de vraag is niet alleen: “Heb jij een probleem met alcohol?” De vraag is ook: “Wie om je heen ziet het al wel?”
Want een probleemdrinker is zelden iemand die zelf vindt dat hij een probleem heeft. Het is iemand wiens omgeving het allang zag en die pas later beseft wat hij is kwijtgeraakt.

Want diep van binnen… weet je het eigenlijk al. Je voelt het aan alles.
En al die smoesjes, al die slimme argumenten, ze zijn er niet om anderen te overtuigen. Ze zijn er om jezelf nog even in slaap te sussen.

Maar vroeg of laat, word je wakker. En dan is het zo ontzettend fijn als je nog op tijd bent. Je bent namelijk niet voor niets op deze website gekomen.